Dr. Alok kadam

 कॅश मार्केट आणि डेरीव्हेटिव मार्केट "स्टॉक मार्केट" मध्ये हे दोन प्रमुख प्रकार असतात..आज आपण त्याबद्दल थोडक्यात समजून घेऊ. पण एक गोष्ट लक्षात घेतले पाहिजे, की हे खूप बेसिक ज्ञान आहे.. स्टॉक मार्केटचे सखोल अभ्यास आणि त्यात एक्स्पर्ट असल्याशिवाय मार्केट मध्ये कोणीही कोणतीही गुंतवणूक करू नये. "शेअर मार्केट" मध्ये लोक हे कंपनीचे "शेअर" खरेदी करतात.. ते शेअर खरेदी करण्यासाठी लागणारी गुंतवणूक ही कंपनीला मिळणारे "भांडवल" असते. मागील लेखात, ipo संदर्भातील मी सांगितले की कशाप्रकारे एक कंपनी ही शेअर मार्केट मध्ये "लिस्ट" होते.. कंपनीच्या शेअरचे जे "भाव" असतात, ते भाव खरेदीदार (buyer) आणि विक्रेता (seller) यामध्ये कमी जास्त होत असतात..खरेदी करणारे लोक हे शेअर चे भाव वाढवतात आणि विक्री करणारे लोक हे शेअर चे भाव कमी करतात.. मागणी आणि पुरवठा या अर्थशास्त्रच्या सिद्धांतवर मार्केट काम करत असते.  कॅश मार्केट -  जे नॉर्मल शेअर मार्केट असते, जिथे एखाद्या कंपनीचे शेअरचा भाव चालू आहे , आपण त्या चालू किमतीला पूर्ण रक्कम भरून "शेअर "खरेदी...

  सूपरनोवा - एक महाकाय खगोलीय घटना मित्रहो, आज आपण "सुपरनोवा" या एक महाकाय खगोलीय घटना विषयी थोडक्यात माहिती जाणून घेऊया..आपण जेव्हा अवकाशाचा अभ्यास करतो, तेव्हा अशा बऱ्याच गोष्टी असतात की, जे आपले भुवया उंचावतात..अशीच एक अत्यंत महत्वाची गोष्ट आहे, ती म्हणजे "सूपरनोवा". "सुपरनोवा" हा एक प्रचंड मोठा व चमकदार असा "विस्फोट" असतो..जेव्हा एखादा विशाल तारा (सूर्यापेक्षा मोठा) त्याच्या आयुष्याच्या शेवटच्या क्षणी मरणासन्न अवस्थेत पोहचतो किंवा एखादा "व्हाइट द्वार्फ" तारा हा जवळच्या ताऱ्याला आपल्याकडे खेचतो, तेव्हा प्रचंड ऊर्जा एका छोट्याशा भागात एकवटून आकाशात प्रचंड मोठा "स्फोट" घडतो.  हा इतका मोठा स्फोट असतो, की आपल्या सुर्यांने त्याच्या संपूर्ण आयुष्यात एवढी ऊर्जा उत्सर्जित केली नसेल, एवढी प्रचंड ऊर्जा त्या स्फोटातून बाहेर निघते. या स्फोटातून प्रचंड लक्ख प्रकाश बाहेर पडतो, की संपूर्ण दीर्घिका (Galaxy) मध्ये  जितका प्रकाश असेल तितका किंवा त्यापेक्षा जास्त प्रकाश हा त्याचा असतो..या स्फोटात प्रचंड मोठे "शॉकवेव" आणि "रेडिए...

  शनी ग्रहचे गुरुत्वाकर्षण हे आपल्या पृथ्वीच्या तुलनेने अगदी थोडेच जास्त आहे !! असे का ??  शनी हा ग्रह आपल्या आपल्या सूर्यमालेतील आकाराने दुसरा मोठा ग्रह आहे, हे आपण सर्व जाणतो. सूर्यमालेतील 8 ग्रह पैकी (9 वा प्लुटो हा dwarf planet आहे) गुरु, शनी, युरेनस आणि नेपच्यून हे प्रचंड मोठे ग्रह आहे. त्यातील गुरू हा सर्वात मोठा ग्रह आहे.. शुक्र हा साधारण आपल्या पृथ्वी एवढाच ग्रह आहे. मंगळ आणि बुध हे पृथ्वीपेक्षा लहान ग्रह आहेत. बुध हा सर्वात लहान ग्रह आहे.. आता, यात शनी हा गुरू नंतर इतर सर्व ग्रहापेक्षा मोठा ग्रह आहे. शनी हा पृथ्वीपेक्षा 9 पटीने रुंद आहे. शनी हा ग्रह पृथ्वीपेक्षा इतका मोठा आहे, की शनीमध्ये 700 पेक्षा जास्त पृथ्वी राहू शकतात..म्हणजे तुम्ही कल्पना करा !!!  असा हा प्रचंड मोठा शनी ग्रहचे वस्तुमान आणि आकारमान इतके जास्त असताना , त्याचे गुरुत्वाकर्षण (surface Gravity)वास्तविक पृथ्वीच्या तुलनेने प्रचंड जास्त असले पाहिजे.. पण वास्तविक तसे नाही..!!! शनीचे गुरुत्वाकर्षण पृथ्वीपेक्षा अगदी थोडेच जास्त आहे .पृथ्वीच्या तुलनेने फक्त 1.07 पटीने जास्त आहे.. कोणत्याही ग्रहाचे गुरुत...

  पृथ्वीचे गुरुत्वाकर्षण आपल्यावर लागू असते, मग ते गुरुत्वाकर्षण आपल्याला जाणवत का नाही..??? हा प्रश्न मला लहानपणी पडायचा आणि आपल्या पैकी बऱ्याच जणांना हा प्रश्न पडला असेल की , आपण ज्या पृथ्वीवर राहतो, त्या पृथ्वीचे गुरुत्वाकर्षण बल  हे आपल्याला सतत खेचत असते, मग तसे आपल्याला सतत जाणवत का नाही..? गुरुत्वाकर्षण बल हे दोन वस्तूंचे "वस्तुमान" आणि त्यांच्यातील "अंतर" या दोन गोष्टीवर अवलंबून असते. पृथ्वीच्या तुलनेने आपण खूप लहान आहोत आणि आपले वस्तुमान पण खूप कमी आहे... आपण पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर आहोत. तसेच, पृथ्वीच्या जवळील वातावरणात जरी असलो, तरी पृथ्वीच्या केंद्रातून आपल्यावर सतत गुरुत्वाकर्षण शक्ती द्वारे पृथ्वीकडे खेचले जाते...  पृथ्वीचे गुरुत्वाकर्षण बल हे आपल्यावर स्थिर (constant) प्रकारे सतत लागू असते.आपला जन्म पण पृथ्वीच्या वातावरणात झाला आहे. आपण जे काही दैनदिन आयुष्यात करतो, त्यात गुरुत्वाकर्षण आपल्या सोबत सतत असते,कारण आपण पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर आणि वातावरणात असतो.. गंमत म्हणून सांगायचं झालं तर, "तुम्हाला तुमची गर्लफ्रेंड जरी सोडून गेली किंवा बायकोने जरी ...

  मनुष्य शाकाहारी आहे की मांसाहारी आहे ?? अनेकांना हा प्रश्न पडला असेल, की माणूस हा शाकाहारी आहे की मांसाहारी आहे ? मनुष्य हा एक बहुपेशीय सजीव आहे, तसेच इतर प्राणी आणि वनस्पती हे देखील बहुपेशीय सजीव आहेत..आपल्या शरीरात अब्जावधी पेशी जगत असतात, ते पेशी सुध्दा सजीव असतात. त्यांना कर्बोदके, स्निग्ध पदार्थ, प्रथिने, व्हिटॅमिन, क्षार आणि पाणी हे जगण्यासाठी लागत असते..या अन्नपदार्थ मधून ऊर्जा उत्पन्न होत असते. अन्न आणि स्वसंरक्षणसाठी एक सजीव हा दुसऱ्या सजीवाला मारत असतो, ही एक अन्नसाखळी असते. करोडो वर्ष पृथ्वीवर डायनासोरचे राज्य होते, ते सुद्धा दुसऱ्या जीवांना मारत होते. पृथ्वीवर अजून डायनासोर असते, तर मनुष्य तर सोडाच अनेक सस्तन प्राणी (Mammals) यांचे जगणे देखील मुश्किल झाले असते.. डार्विनच्या सिद्धांत नुसार, प्रत्येक जीव हा स्वतःच्या अस्तित्वासाठी झगडत आला आहे.. संघर्ष हा निसर्गातील प्रतिकूल परिस्थितीशी असो किंवा एकमेकांशी असो.. प्रत्येक जीवाने संघर्ष करून इथपर्यंत प्रवास केला आहे. निसर्गातील प्रतिकूल परिस्थितीमध्ये सजीव हा जगण्यासाठी जे काही मिळेल त्यावर जगत आला आहे. तसेच,वनस्पती हे पण...

जीवनसत्व   जीवनसत्वे (व्हिटॅमिन) ही आपल्या शरीरात अत्यंत महत्वाची भूमिका बजावत असतात. आज या लेखात आपण फक्त "जीवनसत्व" विषयी माहिती पाहणार आहोत. जीवनसत्वे (व्हिटॅमिन) हा काय प्रकार असतो ?  आरोग्याच्या दृष्टीने ते का महत्वाचे आहेत हे आपण यात पाहणार आहोत.  जीवनसत्व हे नावाप्रमाणे जीवनातील अत्यंत महत्वाचे पोषक तत्व आहे. जीवनसत्व ची कमतरता असेल तर बऱ्याच आजारांना निमंत्रण असते. जीवनसत्वे ही आपल्या  वाढीसाठी, प्रजनन साठी, शरीरातील जीवरासायनिक क्रियासाठी आवश्यक असते.  जीवनसत्वे ही   " मायक्रोन्यूट्रीअन्ट्स" (micronutrients) या विभागातील अन्नघटक आहेत.. प्रथिने ,कर्बोदके, स्निग्ध पदार्थ हे  मॅक्रोन्यूट्रीअन्ट्स (macronutrients) या विभागात येतात. प्रथिने ही शरीराच्या वाढीसाठी आणि ऊर्जा मिळवण्यासाठी आवश्यक असतात, हे आपल्याला माहीत आहे. प्रथिने ,स्निग्ध पदार्थ, कर्बोदके यांच्यापासून ऊर्जा निर्माण होण्यासाठी विशेष प्रकारचे "जीवरासायनिक क्रिया " असतात. त्यात, पाणी आणि क्षार आवश्यक असते, सोबत "जीवनसत्व" देखील आवश्यक असते.. जीवनसत्व हे यांना जीवरासायनिक क्रिय...

  तुम्ही सिगारेट ओढत असाल, तर हे जरूर वाचा ..… सिगारेट हे हानिकारक आहे , हे आपल्या सर्वांना माहीतच आहे. सिगारेटच्या पाकीटवर देखील ते, शरीराला हानिकारक आहे ,असे लिहिलेले असते. तरीही लोक सिगारेट ओढतात ,कारण त्यांना सिगारेट ओढण्याचे व्यसन (addiction) लागलेले असते. जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) कडील माहिती नुसार जगात सुमारे 8 दशलक्ष (8 million) लोकांचा तंबाखूमुळे मृत्यू होतो. सिगारेट हे तंबाखूपासून बनलेले असते. काही लोक स्टाईल म्हणून सिगारेट ओढत असतात. सिनेमा मध्ये सिगारेट ओढणे म्हणजे काहीतरी "डेशिंग" आहे, असे चित्र उभे केले जाते. सिगारेट म्हणजे "भाईगिरी" चे प्रतीक आहे. सिनेमामध्ये हिरो हा एक सिगारेट ओढतो,  हवेत धूर सोडतो, मग ती अर्धी सिगारेट ही बुटाखाली चिरडतो आणि चार गुंडांना मारतो. मग हिरोचा हा पराक्रम पाहून त्याला हिरॉईन देखील पटते. मग, छपरी मुले आणि मुली या दृश्याने प्रभावित होऊन प्रत्यक्ष जीवनात या "फिल्मी स्टाईलची" कॉपी करतात. हे आजकाल समाजाचे वास्तव छपरी चित्र आहे. सिगारेट ओढून तरुणांच्या आरोग्यावर विपरीत परिणाम होतो हे या थिल्लर तरुणांना समजत नाही. काही...